Żelazowa Wola – muzyczna stolica Mazowsza

W województwie mazowieckim, 46 km od Warszawy i 2 km od Sochaczewa leży miejscowość, w której Fryderyk Chopin spędził pierwsze pół roku życia i tam wracał, zanim opuścił nasz kraj. W hołdzie dla artysty Polacy już po jego śmierci zamienili małą oficynę, w której się urodził, w malowniczy dworek, a teren wokół niego otoczyli przepięknym parkiem.

W tym miejscu zaczyna się historia życia Fryderyka Chopina. Historia, na którą duży wpływ miała Ludwika Skarbek, właścicielka majątku w Żelazowej Woli. To ona splotła ze sobą losy przyszłych państwa Chopinów. Justyna Krzyżanowska, matka kompozytora, pochodziła z Izbicy Kujawskiej, gdzie Skarbkowie posiadali wcześniej swój majątek. Wraz ze swoją protektorką przeniosła się na Mazowsze, gdzie pomagała jej w codziennych obowiązkach i opiece nad dziećmi. Mikołaj Chopin, francuski guwerner, został zatrudniony do prowadzenia domowej nauki młodych Skarbków. Po kilku latach wspólnej pracy Justyna i Mikołaj postanowili się pobrać. Po ślubie zamieszkali w oficynie, obok dworu Skarbków. W niej na świat przyszedł ich jedyny syn, Fryderyk. Siedem miesięcy po jego narodzinach rodzina przeniosła się do Warszawy, ale z dawnymi pracodawcami pozostali w serdecznej zażyłości, która owocowała wizytami w majątku nad Utratą oraz wymianą korespondencji i prezentów. Swoje ostatnie wakacje w Polsce w 1830 roku Chopin spędził właśnie w Żelazowej Woli.

Później właściciele majątku zmieniali się wielokrotnie, dwór zniknął, a oficyna popadała w coraz gorszy stan. Fatalną sytuację domu urodzenia Fryderyka Chopina nagłośnił rosyjski kompozytor Milij Bałakiriew. To był impuls, za którym poszły konkretne działania. W 1894 roku odsłonięto pierwszy pomnik Chopina na ziemiach polskich. W tym czasie rozpoczęto starania zmierzające do wykupu majątku, co udało się doprowadzić do finału dopiero na początku lat 30. XX wieku. Wtedy też wyremontowano i przebudowano oficynę, której za sprawą dobudowania kolumnowego ganku nadano charakter dworu polskiego, a dookoła założono wyjątkowy Park-pomnik, którego projektantem był Franciszek Krzywda-Polkowski. Wybuch wojny nie pozwolił na oficjalne otwarcie muzeum, które zaplanowane było na jesień 1939 roku. Stało się to ostatecznie w 1948 roku i od tego czasu do Żelazowej Woli nieprzerwanie ściągają tłumy miłośników muzyki Chopina. Od 1954 roku odbywają się cykle letnich recitali chopinowskich, organizowane są zajęcia dla dzieci i dorosłych, wystawy i seminaria. Dom urodzenia kompozytora tętni życiem.