Krakowski wypiek zapisany na kartach historii

Krakowski obwarzanek czyli smak i tradycja zamknięte w chrupiącym wypieku. Jest znany i lubiany w całym kraju. Ma nawet własne muzeum, które w interaktywny sposób dzieli się wiedzą na temat tego najsmaczniejszego symbolu miasta Krakowa i jego ponad 600-letniej tradycji.

Delikatny środek, chrupiąca skórka i wybrana posypka. Krakowski obwarzanek, czyli wyrób piekarski o kształcie, przypominającym pierścień, to klasyka małopolskich wypieków. Jego historia sięga czasów średniowiecznych, a pierwszy historyczny zapis o obwarzankach pochodzi z XIV wieku, kiedy to sam król Władysław Jagiełło zakupił je dla swoich poddanych. O produkcji i wypieku obwarzanków mówi także uchwała Rady Miasta Krakowa o wypieku chleba z 22 kwietnia 1529 r., zaś o pieczeniu obwarzanków przez piekarzy krakowskich wspomniano także we wzmiance senackiej Consultum de pane cogendo et de mercedes familiae pistorum. Dla wielu zastanawiająca może być jego nazwa, która związana jest z procesem produkcji, a dokładniej z obwarzaniem, czyli zanurzeniem we wrzącej wodzie chwilę przed pieczeniem. Dzięki temu otrzymujemy chrupiącą skórkę i delikatny środek wypieku. Początkowo obwarzanki sprzedawano z tzw. jatek piekarskich, czyli kramów ulicznych. Od XIX wieku zrezygnowano jednak z jatek na rzecz wiklinowych koszy, a dzisiaj obwarzanki kupuje się zazwyczaj na ruchomych stoiskach, tzw. wózkach, które od lat są wpisane w krakowski krajobraz.

Z miłości do obwarzanka

Krakowski obwarzanek jest znany i lubiany w całym kraju. Ma nawet własne muzeum, które w interaktywny sposób dzieli się wiedzą na temat tego najsmaczniejszego symbolu miasta Krakowa i jego ponad 600-letniej tradycji. Wizyta w Żywym Muzeum Obwarzanka to warsztaty, podczas których poza częścią teoretyczną, odbywa się część praktyczna, a każdy z uczestników robi własnego obwarzanka. Przy muzeum działa kawiarnia, gdzie można spróbować obwarzanek, czyli kanapek na bazie obwarzanka z lokalnymi dodatkami, jak oscypek, kiełbasa krakowska czy pstrąg ojcowski. Warto je odwiedzić przy kolejnej wizycie w Krakowie.

Także Poczta Polska uległa urokowi obwarzanków. 27 lipca 2022 r. zadebiutował nowy znaczek pocztowy z serii „Polskie produkty regionalne”. Tym razem Poczta uhonorowała znany wszystkim wypiek, wytwarzany w Krakowie i okolicach stolicy małopolski.

Smak i kształt doceniony na świecie

W 2010 roku Komisja Europejska wpisała krakowski obwarzanek do Rejestru Chronionych Oznaczeń Geograficznych (ChOG). Powstała Specyfikacja Obwarzanka Krakowskiego, która ściśle określa jego kształt, wagę oraz proces wytwarzania.
Aby otrzymać prawo do używania znaku i oznaczania produktu odpowiednim znakiem zgodności, producent musi poddać się kontroli i uzyskać certyfikat ChOG. W przypadku obwarzanka certyfikat mogą uzyskać piekarze wyłącznie z miasta Kraków oraz dwóch sąsiednich powiatów: krakowskiego oraz wielickiego, a cała produkcja musi odbywać się wyłącznie na tym terenie.

A teraz czas na samodzielny wypiek obwarzanka.
Składniki:
375 g mąki pszennej
15 g drożdży
½ łyżki cukru
1 łyżeczka soli
25 g masła
60 ml ciepłej wody
Posypka: sezam, mak lub gruboziarnista sól, w zależności od preferencji
Sposób przygotowania: Drożdże rozkruszyć z cukrem. Wymieszać z ciepłą wodą i zostawić do wyrośnięcia.
Mąkę przesiać z solą. Rozpuścić masło i zostawić do ostygnięcia.
Połączyć zaczyn z mąką i masłem. Wyrobić, a gdy jest za gęste dodać nieco letniej wody. Następnie odstawić na godzinę w ciepłe miejsce do wyrośnięcia. Z ciasta odrywać niewielkie kulki i palcami formować z nich wałeczki. 2 wałeczki należy zapleść jak warkocz, zlepiając na końcach i formując z nich obwarzanka. W szerokim garnku zagotować wodę. Każdy obwarzanek zanurzyć w gorącej wodzie na kilkanaście sekund, po czym wyłowić, odsączyć i wyłożyć na blaszkę. Obsypać makiem, sezamem lub solą. Piec 20-30 minut w temperaturze 180-190°C na złoty kolor. Smacznego.