Wzorzyste beskidzkie tradycje

Polskie wzornictwo znamy głównie jako wymyślne ornamenty roślinne o intensywnych, nasyconych barwach, będące jednym z najpiękniejszych na świecie. Warto jednak wiedzieć, że  zalicza się do niego także heklowanie – tradycyjne, koniakowskie szydełkowanie.

To unikatowe rzemiosło pochodzi z Koniakowa, wsi położonej w Beskidzie Śląskim i ma ponad stuletnią historię. Koronka jest heklowana, tzn. szydełkowana w bardzo konkretny sposób bez wzorników, niezmieniony od początków XX wieku. Tradycja straciła na popularności z początkiem lat 90. ubiegłego wieku. Kilka lat temu zyskała jednak rozgłos na nowo. W 2017 roku wpisano ją na listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego, chroniącą zwyczaje, przekaz ustny, wiedzę i umiejętności oraz związane z nimi przedmioty i przestrzeń kulturową.

Serwetki, chustki, biżuteria czy ozdoby szydełkowane w Koniakowie charakteryzują się unikatową, koniakowską techniką. Jednocześnie każda z nich jest niepowtarzalna, nadzorowana przez lokalnego etnografa. Wykonuje się je z białej lub kremowej bawełnianej nici w gwieździste lub koliste ornamenty roślinne. Wzory, jakie na nich znajdziemy, zależą przede wszystkim od pomysłu koronkarki. W Centrum Koronki Koniakowskiej możemy obejrzeć i kupić także rękawiczki, kołnierze, obrusy, czepki czy łapacze snów. Tajniki heklowania przybliżono nawet w programie „How do they do it” w 2017 roku na Discovery Channel. Ponadto, możemy się ich nauczyć podczas warsztatów regularnie organizowanych w Koniakowie przez ekspertki tego wyjątkowego rzemiosła.

Dzięki swojej unikatowości koronki nadają się na wyjątkowy prezent. Podarowywano je m.in. królowej Elżbiecie II, królowej Fabioli de Mora, Janowi Pawłowi II, Louisowi Vuitton. Korzystali z nich Christian Dior i Arkadius przy projektowaniu swoich kolekcji, Rei Kawakubo czy Victoria Beckham, które prezentowały koniakowskie wzory na pokazach Paris Fashion Week oraz Victoria’s Secret, a nawet Beyoncé, która niejednokrotnie kupiła wyjątkowe koronki dla swojej córki. Co więcej, będzie można je podziwiać w Dubaju podczas wystawy EXPO 2020.

Źródło zdjęć: Fundacja Koronki Koniakowskie