Sto lat zwycięstwa nad Wisłą

15 sierpnia przypada okrągła, setna rocznica jednego z wydarzeń, które wpłynęły na losy naszego kraju, kontynentu, a nawet całego świata. W 1920 roku nad Wisłą doszło do walk, które zdecydowały o losach wojny polsko – bolszewickiej.

Bitwa Warszawska, choć obecnie świętujemy ją symbolicznie 15 sierpnia – obejmuje dwanaście dni walki na północnym i południowym wschodzie Polski, m. in. w Radzyminie, Płocku, Włocławku, Ciechanowie, Kocku, Białymstoku czy w Janowie Podlaskim, a także na brzegu Wieprza, Narwi i Wkry. To jednak tylko kilka z wielu miejsc, które atakowane były przez bolszewickie oddziały zmierzające w kierunku stolicy. Bolszewicy planowali okrążyć i przejąć kontrolę nad Warszawą i kontynuować pochód na zachód Europy. Sama stolica nie była jednak głównym ich celem i nie doszło w niej do żadnej większej walki.

Cud nad Wisłą

Bitwa zyskała miano „Cudu nad Wisłą”. Szansę na zwycięstwo dawano przede wszystkim armii bolszewickiej ze względu na jej liczebność i siłę. Polskie oddziały były zmuszane do ciągłego wycofywania się na zachód, co utrudniało przegrupowania. Nie powstrzymały też wroga przed przekroczeniem Bugu i przejęciem twierdzy w Brześciu. To zaś otworzyło mu drogę do stolicy odradzającej się wówczas Polski.

Sytuacja odwróciła się na korzyść Polaków, gdy Józef Piłsudski zarządził wycofanie polskich oddziałów ku Wiśle, by przeorganizować siły i zaplanować obronę stolicy. Zrekrutowano także Armię Ochotniczą, Dywizje Piechoty Legionów, Piechotę Górską czy Pułk Ułanów. Całe wojsko podzielono na front północny, środkowy i południowy, którymi dowodzili m. in. Tadeusz Rozwadowski, Józef Haller, Władysław Sikorski, Franciszek Latinik czy Edward Śmigły – Rydz. W polskiej armii działały też eskadry lotnicze, a w służbach pomocniczych stworzono Legię Kobiet.

Matematyczny wkład w zwycięstwo

Bardzo istotną częścią całej Bitwy Warszawskiej było przejęcie przez jeden z Pułków Ułanów sztabu armii sowieckiej w Ciechanowie, gdzie znajdowała się kancelaria armii, magazyny i jedna z dwóch radiostacji, skąd utrzymywano kontakt z dowództwem w Mińsku. Nadajnik przestrojono, by zagłuszyć sygnał i uniemożliwić otrzymywanie rozkazów dla armii bolszewickiej. Co więcej, por. Jan Kowalewski wraz z polskimi matematykami już rok wcześniej złamał szyfr Armii Czerwonej. Dzięki temu polscy dowódcy mieli dostęp do informacji na temat stanu armii wroga, jej planach, rozkazach, miejscach postojów czy innych miejscach strategicznych. Dzięki temu m.in. Tadeusz Rozwadowski mógł zaplanować reorganizację polskiego wojska i plan kontrofensywy, które później wcielił w życie Józef Piłsudski. Jedną z przechwyconych informacji była też radiodepesza o planach zajęcia Warszawy.

Bitwa, która zadecydowała o losach Europy

Bitwę Warszawską uznaje się za jedną z najważniejszych bitew, które zadecydowały o losach Europy, a w konsekwencji także losach całego świata. Włodzimierz Lenin i Józef Stalin planowali bowiem przejęcie Lwowa, południa Polski, Galicji, a następnie Czech, Węgier, Rumunii, Austrii, aż po Włochy. Dzięki zwycięstwu polskiej armii nad Sowietami plany nie zostały zrealizowane ani w środkowej, ani zachodniej Europie. Znaczenie miały także błędy po stronie armii bolszewickiej, która bardzo intensywnie eksploatowała siły swoich żołnierzy i stawiała do walki przemęczone oddziały.

W tym roku obchodzimy stulecie Bitwy Warszawskiej – kluczowego zwycięstwa Polaków nad bolszewikami, które zdecydowało o losach Europy. Było to jedno z największych sukcesów polskich sił zbrojnych w całej historii. Z okazji stulecia Cudu nad Wisłą 15 sierpnia na PGE Narodowym odbędzie się premiera widowiska „1920. Wdzięczni Bohaterom”, na które jako sponsor tytularny PGE Narodowego serdecznie zapraszamy.