Smak z królewską tradycją

Jakie smaki kojarzą nam się z Polską? To, co zwykle przychodzi nam do głowy, to pierniki, miód, śliwki, ale także jabłka. Te ostatnie mają szczególny smak. Lubimy je jako przekąskę, pieczone, w formie soku i smażone. Są też symbolem wielowiekowych tradycji.

Jabłka pochodzą prawdopodobnie z okolic dzisiejszej Turcji. Powszechnie znane były także na Bałkanach już w czasach starożytnych. Jabłek używano do produkcji jabłecznika, napoju towarzyszącego wszystkim obrzędom weselnym. Już w V w p.n.e. jabłka zainspirowały Demokryta do rozważań nad pojęciem atomu. Wiele wieków później również Isaaca Newtona do badania siły grawitacji. Co więcej, według jednej z historii, od jabłka, które spadło mu na głowę, pochodzi logotyp jednego z najpopularniejszych producentów sprzętu IT.

Jabłko odgrywa także znaczącą rolę w kulturze. W mitologii greckiej było owocem niezgody, które doprowadziło do wojny trojańskiej, w celtyckiej – raj nazywano Avalonem, tzn. Wyspą Jabłoni, jabłka stamtąd dawały zaś wieczne życie i młodość. Według wierzeń nordyckich złote jabłka Iduny były odpowiednikiem ambrozji dla bogów zamieszkujących Asgard. W Europie jabłka zyskały przede wszystkim symbolikę chrześcijańską i stały się biblijnym owocem poznania dobra i zła. Od XI wieku jabłko należy również do trzech insygniów królewskiej władzy, wraz z koroną i berłem.

Jabłka z certyfikatem

Owocami, które nieodłącznie kojarzą się z Polską, są właśnie jabłka. Przybyły do nas w XII wieku, początkowo pod postacią jabłoni leśnych, które z czasem zaadaptowano jako ogrodowe. Dziś uprawia się je niemal w całym kraju, głównie w województwie łódzkim, świętokrzyskim, lubelskim, a przede wszystkim – w mazowieckim, w okolicach Grójca.

Jabłka grójeckie są certyfikowanym produktem tradycyjnym i posiadają Chronione Oznaczenie Geograficzne. Jest to 27 konkretnych odmian jabłek: najczęściej Gala, Jonaprince, Champion i Ligol o ściśle określonym wybarwieniu, kształcie, wielkości, kolorze i konsystencji. Mają także charakterystyczny, wyrazisty smak, który zawdzięczają lokalnym warunkom glebowym i klimatycznym. Sprzedawane wyłącznie jako jabłka klasy premium. 

Historia jabłek grójeckich powiązana jest z historią polskiego sadownictwa i ogrodnictwa. Do rozwoju sadownictwa przyczyniła się znacząco królowa Bona Sforza, która w 1545 roku otrzymała ziemie obecnego powiatu grójeckiego. Tam założyła nowe wsie, a objęte w posiadanie obszary przeznaczyła pod uprawę drzew owocowych. Sadownictwo upowszechniali tam też kolejni królowie i grójeccy księża, a lokalne jabłka przez stulecia trafiały na królewskie stoły.

Z Grójca w świat

Z początkiem XX wieku dzięki rozwojowi infrastruktury transportowej łączącej Warszawę z powiatem grójeckim owoce transportowano na największe targi oraz eksportowano za granicę. Wówczas wprowadzono także standaryzację owoców i osobne opakowania dla poszczególnych gatunków. Po II wojnie światowej powołano Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, w którym prowadzono badania nad najefektywniejszymi metodami upraw jabłoni. Obecnie w powiecie grójeckim rośnie największy sad Europy, który zapewnia ok. 40 proc. całkowitej produkcji jabłek w Polsce. Owoce z Mazowsza możemy także spotkać w sklepach w Afryce Północnej, Bliskim i Dalekim Wschodzie oraz całej Europie.

Jabłka posiadają wiele innych walorów. Jedząc je, dostarczamy sobie większość witamin, jak B1, B2, B3, B5, C, D, K czy beta – karoten, a także błonnik, wapń, potas, żelazo, fosfor oraz bor, który wspomaga pamięć, koncentrację i skupienie. Jesienią i zimą jabłka wzmacniają naszą odporność. Zawierają bowiem kwercetynę, substancję, dzięki której do naszych płuc dostarczane jest więcej tlenu.