5 stycznia 2023
Na karnawał i nie tylko – ciasto maślane
Niby zwykłe ciasteczka przygotowane na szybo, przełożone tym co było pod ręką, a prawie każdy sięga po nie tak szybko, jakby uczestniczył w zawodach. Tak wyglądają chwile przy stole, kiedy prosto z piekarnika na stół podajemy ciasteczka maślane.
Na imprezę karnawałową szukamy szybkich, deserowych przekąsek. Proponujemy zatem sięgnąć po ciasto maślane. Możliwość wykorzystania go przekracza nasze wyobrażenia, bo wystarczy że rozwałkowane cienko ciasto przełożymy konfiturą, świeżymi owocami, kremami budyniowymi i mamy gotowy deser palce lizać. Może też być prostsza wersja czyli ciasto posmarowane białkiem i posypane jedynie cukrem. Natomiast, gdy ciasto przełożymy serem, pieczarkami, kapustą to uzyskamy przekąskę wytrawną np. do barszczu czerwonego. Kolejną alternatywą jest zawinięcie w ciasto maślane kawałka mięsa lub ryby.
Ciasto bez względu na dodane składniki pięknie rośnie w piekarniku oddzielając się na tzw. listki, a po upieczeniu wręcz rozpływa się w ustach.
Dla wielu ciasto maślane jest tożsame z francuskim, ale to właśnie Polacy mieli je jako pierwsi pod nazwą maślanego.
Polska tradycja – wadowicka kremówka papieska
Tradycyjna kremówka to również ciasto na bazie maślanego, które bezsprzecznie kojarzy się z kuchnią polską. Szczególnie kremówki wadowickie – związane z miejscem narodzin papieża Jana Pawła II. Deser swoją popularność zawdzięcza papieżowi Janowi Pawłowi II, który w 1999 roku wspomniał o swojej słabości do tego ciasta. Wkrótce po tym papieska kremówka stała się symbolem Wadowic. A kremówka to zaledwie dwa chrupiące blaty listującego ciasta maślanego przełożone kremem budyniowym i posypane cukrem pudrem.
A zatem do dzieła. Przepis na krem: 1 l mleka,1 szklanka mąki pszennej 5 żółtek, niepełna szklanka cukru, wanilia. Cukier, wanilię, mąkę, żółtka i trochę mleka mieszamy. Pozostałe mleko gotujemy, dodajemy kolejne składniki ciągle mieszając i gotujemy do momentu aż powstanie gładki krem budyniowy. Po przestudzeniu wykładamy go na jeden placek i przykrywamy drugim. Posypujemy cukrem pudrem. Proste, nieprawdaż?.
Prostota z tradycją
Ciasto maślane to dowód na to, że najprostsze rzeczy mogą być wyjątkowe. Domowe, zwykłe dania z najprostszych składników to zawsze gwarancja sukcesu. Sami bowiem wybieramy najwyższej jakości składniki i nie stosujemy chemicznych dodatków. Ciasto maślane, które znamy z dzieciństwa zawsze gościło na świątecznych stołach, imieninach, urodzinach i weselach.
Jeśli mamy wolną chwilę – pora na ciasto maślane, zwane też francuskim lub listkowym. Takie ciasto będzie bazą do ciasteczek, ciast i wykwintnych dań obiadowych. Wszyscy zapracowani, którzy mają mało czasu mogą zagnieść większą jego ilość, podzielić na małe porcje, zawinąć w folię i schować w zamrażarce, aby było zawsze pod ręką. To idealne rozwiązanie na niespodziewaną wizytę gości.
Przepis i podstawowe zasady
Ciasto z masłem – mieszamy 100 g maki i 250 g masła, spłaszczamy dłonią i wstawiamy na chwilę do lodówki.
Ciasto podstawowe wykonamy zagniatając 200 g maki, 2 żółtka, łyżkę octu i szczyptę soli dolewając tyle wody, aby uzyskać luźne ciasto. Ciasto następnie należy rozwałkować i a na jego środku położyć wcześniej przygotowaną kulkę ciasta z masłem. Następnie zakrywamy je ciastem podstawowym na kształt koperty. Powstałą kopertę z ciasta delikatnie spłaszczamy dłonią, skradamy na 4 i wkładamy do lodówki na około godzinę. Czas nie ma znaczenia może być i na 3 godziny dla zapominalskich. Tę czynność powtarzamy minimum 5 razy (im więcej tym lepiej).
Jeśli ciasto ma być na słodko to wyjęte z piekarnika, jeszcze gorące obsypujemy cukrem pudrem a jeśli wytrawne to przed upieczeniem posypujemy czarnuszką, sezamem, makiem, kminkiem itd.
Ważne porady
• Przekładając ciasto cały czas podsypujemy mąką.
• Ciasta przed pieczeniem nie przygniatamy – wyjmujemy z lodówki lub zamrażarki przygotowany kawałek i rozwałkujemy cienko od góry na 2-3 milimetry.
• Smarujemy rozbitym jajkiem pierwszą warstwę, na tym kładziemy dodatki i przykrywamy kolejną warstwą ciasta i smarujemy górną warstwę. Jajko sprawi, że dodatki nie rozmiękczą ciasta.
• Pieczemy w piekarniku nagrzanym do 200 stopni C przez około 20 minut, do zrumienienia. Większe kawałki z nadzieniem mięsnym pieczemy do 40 minut.
Każdy lubi ciekawostki
Skąd biorą się listki? Podczas pieczenia woda (która jest w cieście) wyparowuje i zostaje zatrzymana przez tłuszcz. Ponieważ para wodna zajmuje więcej miejsca niż woda, z której powstała, warstwy tłuszczu i ciasta oddzielają się od siebie. Ciasto rozwarstwia się na tzw. listki (stąd nazwa ciasto listkowe). Przy składaniu ciasta wprowadza się do niego powietrze, które szukając ujścia podczas pieczenia, ułatwia rozdzielanie się warstw. Smacznego na słodko i wytrawnie.