Jurajski krajobraz Załęczańskiego Parku Krajobrazowego

Załęczański Park Krajobrazowy to urokliwe miejsce na Wyżynie Woźnicko-Wieluńskiej. Jest on pierwszym, utworzonym w centralnej Polsce parkiem, który ma na celu ochronę jurajskiego krajobrazu, gdzie licznie występują zjawiska krasowe, takie jak: leje, jaskinie oraz suche doliny.

Powierzchnia parku zajmuje blisko 15 tys. ha. Rozciąga się on na południowy wschód od Wielunia i nieco na zachód od Działoszyna. Obejmuje tereny leżące w zakolu rzeki Warty – Łuk Załęczański zwanym również Wielkim Łukiem Warty oraz przełomy Warty: Działoszyński i Krzeczowski. Ten odcinek Warty uważany jest za najpiękniejszy fragment trzeciej co do długości rzeki naszego kraju.

Fauna i flora w parku jest bardzo bogata. Badacze zidentyfikowali tu ok. 30 gatunków roślin rzadkich w skali kraju i regionu, gatunków górskich oraz występujących na granicy zasięgów geograficznych, takich jak: rojownik pospolity, czosnek skalny, szczelinowy zespół wapieniolubnych paproci, zanokcica skalna, zanokcica murowa i paprotnica krucha oraz lilie wodne.
Znaczną część powierzchni parku, bo ok. 53% zajmują lasy, w których dominują siedliska borowe, a w bezpośrednim sąsiedztwie koryta rzeki występują wikliny. Znajdziemy tu również fragmenty łęgu wierzbowo-topolowego oraz olsu porzeczkowego.

Wody Warty obfitują w liczne gatunki ryb i stanowią doskonałą przystań dla miłośników wędkarstwa.

W Załęczańskim Parku Krajobrazowym spotkamy najbardziej na północ wysunięte skałki całej Jury Wieluńskiej, czasem zaliczanej do Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. To skałki na Górze św. Genowefy, która stanowi jeden z filarów bramy przełomu Warty i przy okazji wspaniały punkt widokowy.

Gdzie krasowiejące skałki, tam i jaskinie

Jedną z popularniejszych i zarazem największą jest Jaskinia Szachownica, o długości korytarzy około tysiąca metrów. Jest ona objęta rezerwatem geologicznym. We wsi Draby zaś, na odważnych czeka drabinka prowadząca w czarny dół. To Jaskinia Ewy, która jest dostępna dla zwiedzających. Poprzez pionową studnię krasową o głębokości ok. 8 metrów przechodzi się do wnętrza jaskini. Długość korytarzy wynosi ok. 55 m. Można je zwiedzać na własne ryzyko, dlatego ważne jest aby się do tego dobrze przygotować. Niestety wnętrze jaskini i szata naciekowa przez lata zostały poważnie zdewastowane.

W Załęczańskim Parku Krajobrazowym na turystów czekają liczne szlaki. Głównym, znakowanym na czerwono jest Szlak Jury Wieluńskiej, stanowiący przedłużenie popularnego, jurajskiego Szlaku Orlich Gniazd. Warto też wybrać się na żółty Szlak Przełomu Warty, albo podążać ścieżką wzdłuż Warty. Nie jest ona znakowana, ale bardzo malownicza i można nią utworzyć pętelkę zmierzając do Granatowych Źródeł, jedynego na Jurze pulsującego, terasowego źródła krasowego – stanowiącego pomnik przyrody. Załęczański Park Krajobrazowy można również zwiedzać na rowerze, konno, albo podczas spływu kajakowego rzeką Wartą.

Wartości kulturowe tej okolicy stanowią liczne ślady tradycji osadniczych. Pierwsi osadnicy pojawili się na tych terenach ok. 10 tys. lat p.n.e. Byli to łowcy reniferów podążający za wędrującymi na północ zwierzętami.

Wśród ciekawostek drewnianego budownictwa sakralnego znajdziemy tu pochodzące z pierwszej połowy XVI w. kościółki typu wieluńskiego, które znajdują się w Łaszewie Rządowym oraz poza terenem parku w pobliskim Grębieniu, Popowicach, Gaszynie, Kadłubie i Wierzbiu. Wartą zobaczenia jest także stara, prawdopodobnie XVIII-wieczna kapliczka w Kamionie.

Na terenie parku znajdują się stanowiska archeologiczne a także datowane na II-III w. n.e. dwa okazałe kurhany położone na krawędzi doliny Warty w Przywozie.

Jednym z zabytków techniki jest drewniany, wodny młyn (obecnie elektryczny) w Kępowiźnie z XIX w.

Zobaczyć tu można również prymitywne piece do wypału kamienia wapiennego, tzw. wapienniki z początku XX w. a te zaś znajdziemy w okolicach Działoszyna, Lisowic i Kolonii Lisowice.

Warto jeden z letnich weekendów spędzić w tak pięknych okolicznościach przyrody.